تولوئن
نام آیوپاک: Methylbenzene
نام های دیگر: متیل بنزن، فنیل متان، تولوئل
فرمول مولکولی: C7H8 or C6H5CH3
خواص فیزیکی شیمیایی
جرم مولکولی: ۹۲٫۱۳۸۱g/mol
ظاهر: مایع بی رنگ
چگالی: (۰٫۸۶۶۹g/mL (@20 °C
نقطه ذوب: ۹۵-درجه سانتی گراد
نقطه جوش:۱۱۰درجه سانتی گراد
انحلال پذیری در آب: (۰٫۵۲g/L (@20 °C
گرانروی:(۰٫۵۲cP(@20 °C
نقطه اشتعال: ۶ درجه سانتی گراد
کاربردها و صنایع مصرف کننده
تولوئن جزء هیدروکربنهای آروماتیک با ۷ اتم کربن است که به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت میشود. این ماده که شامل یک گروه متیل متصل به حلقه بنزنی ست دارای خواصی مشابه بنزن ولی بسیار کم خطرتر از این ماده است. دمای جوش این حلال ۳۰ درجه بالاتر از بنزن است و سرعت تبخیرشوندگی آن پایین تر می باشد. مایعی بیرنگ، شفاف، با بوی تینرهای رنگ معمولی وآتش گیر است و به عنوان یک ماده اولیه و همچنین حلال شیمیایی در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی دارد. این حلال با آب تشکیل مخلوط آزئوتروپ می دهد که اثر مات کنندگی دارد.
جهت مطالعه فرایند های بازیافت تولوئن به قسمت جداسازی حلال های آلی از مواد نافرار مراجعه فرمایید.
صنایع مصرف کننده تولوئن:
به عنوان حلال در صنعت رنگ و رزین، به عنوان حلال در صنعت چسب، جزء مواد اولیه تولید تینر، حلال مصرفی در صنعت چاپ، مورد مصرف در تولید لاستیک طبیعی (مخلوط با سیکلوهگزان) و لاستیک مصنوعی، به عنوان حلال در روغن ها، آسفالت و قیر، مورد مصرف در تولید درزگیر سیلیکونی، کاربرد در تولید لاک، ضدعفونی کننده و گندزدا، مورد استفاده برای ساخت مواد منفجره از جملهTNT ، جز مواد اولیه تولید تولوئن دی ایزوسیانات، به عنوان حلال و رقیق کننده در مرکب های سلولزی و لعابها، به عنوان بالا برنده عدد اکتان از اجزاء تشکیل دهنده بنزین هواپیما و اتومبیل، مورد استفاده در صنعت چرم، قابل استفاده در برخی شوینده ها و بسیاری کاربردهای دیگر…
موارد ایمنی در هنگام استفاده از تولوئن:
سمیت تولوئن در مقایسه با بنزن بسیار کمتر است. هرچند غلظت بسیار بالایی لازم است تا تنفس تولوئن منجر به مرگ شود، اما غلظتهای کمتر آن نیز بر روی سیستم عصبی تأثیر میگذارند. غلظتهای کم تا متوسط تولوئن سبب احساس خستگی، سرگیجه، ضعف، رفتار نامتعادل، نقصان حافظه، بیخوابی، کماشتهایی، و کم شدن دید و شنوایی میگردد. این حالات با از بین رفتن حضور تولوئن، کم میشوند.
تولوئن ممکن است بر کلیه اثر نامطلوب بگذارد. هیچ مدرکی مبنی بر سرطانزا بودن تولوئن در دست نیست. تولوئن نه تنها از طریق استنشاق بخارات میتواند وارد بدن انسان شود، بلکه از خاکهای آلوده شده هم این امکان وجود دارد؛ چرا که در این حالت امکان تماس مستقیم انسان با خاک، نوشیدن آب زیرزمینی آلوده و تبخیر از خاک وجود دارد. با توجه به سرطانزا بودن بنزن هم اکنون از تولوئن که خواصی شبیه به بنزن دارد، به عنوان حلال جایگزین استفاده میشود.
جهت آگاهی دقیق از اطلاعات ایمنی در مورد این حلال، فایل MSDS موجود را مطالعه فرمایید.
عرضه و فروش تولوئن:
تولوئن در دو گريد ۹۹٫۹% پتروشيمي اصفهان و ۹۸% پتروشيمي تبريز بصورت فله و در بشكه هاي ۱۸۵ كيلوگرمي فلزي قابل عرضه است. تحويل تولوئن اصفهان و تولوئن تبريز در اصفهان و شورآباد تهران امكان پذير است.