هيدوركربن هاي آليفاتيك سبك:

هيدروكربنهاي آليفاتيك طي فرايند تقطير جزء به جزء نفت خام توليد مي شوند كه در انواع فرايند هاي چاپ بخصوص چاپ گراوور، چاپ فلكسوگرافي و اسكرين پرينت استفاده مي شوند. اين نوع حلال ها هم بصورت تجاري با ظرفيت بسيار بالا و با كد مشخص پالايشگاهي و هم بصورت اختصاصي توسط توليد كنندگان خصوصي با مشخصات توافقي توليد مي شوند. حلال هاي هيدروكربني آليفاتيك را مي توان در بازه هاي تقطير بسيار كوچك تا ۱۰ درجه سانتيگراد اختلاف بين نقطه شروع جوش و نقطه پايان جوش و يا با دامنه تقطير بزرگ با اختلاف نقطه جوش ۱۵۰ درجه سانتيگراد توليد نمود. حلال هاي آليفاتيك سبك بسته به درصد آروماتيك به طور عمده حلال مناسبي براي رزين هاي استر گام، رزين هاي هيدروكربني، روزين و رزينيت هستند.

وايت اسپيريت-حلال ۴۰۲ و نفت بي بو:

اين حلال كه نسبتاً در دامنه سنگين تقطير نفت از حدود ۱۴۰ تا ۲۶۰ درجه سانتيگراد است، قيمت بسيار مناسبي دارد. حلال ۴۰۲ براي مصارف رقيق كنندگي و شست و شو ايده آل است. از اين حلال به مقدار زياد در صنعت چاپ استفاده مي شود. بيشترين مصرف آن شست و شوي تجهيزات چاپ و پاتيل هاي مركب است. همچنین به عنوان حلال در برخي فرمولاسيون هاي مركب اسكرين استفاده مي شود. اما این حلال نفتی براي چاپ گراوور نرخ تبخير كم و براي لترپرس نرخ تبخير بالایی دارد. در ايران نوعي از اين حلال كه درصد سولفور و آروماتيك پايين تري دارد با نام نفت بي بو به فروش مي رسد. نوع پالايشگاهي آن تحت عنوان حلال ۴۰۲ با ميزان آروماتيك تا ۲۵% بصورت تجاري و با حجم بالا توليد مي شود.

هيدروكربن هاي آليفاتيك سنگين-پارافين ها:

هیدروکربن هایی كه از دامنه تقطير كوچكتر(بين ۲۰ تا ۴۰ درجه) و بسيار سنگين در محدوده جوش ۳۰۰ درجه به بالا تهيه ميشوند را پارافين مي نامند. پارافين از پر كاربرد ترين حلال ها در چاپ لترپرس و ليتوگرافي است. بدليل نرخ تبخير بسيار پايين از اين حلال براي كنترل نرخ تبخير و افزايش خاصيت پايداري تحت پرس در چاپ هاي آفست و هيت ست استفاده مي شود. پارافين مايع در گريدهاي مختلف بصورت تجاري در كشور توليد مي شود كه عمدتاً ميزان آروماتيك و مواد غير پارافيني در آنها كمتر از ۱% وزني است.

هيدروكربنهاي آروماتيك:

تولوئن و زايلن از پر كاربردترين حلال هاي آروماتيك در صنعت چاپ هستند. تولوئن به ميزان زيادي در مركب هاي گراوور استفاده مي شود. زايلن به دليل نرخ تبخير پايين تر از تولوئن در فرمولاسيون مركب كمتر استفاده مي شود. اما به دليل قدرت انحلال بالا براي شست و شوي تجهيزات بخصوص در قسمتهايي كه مركب خشك شده در دستگاه باقي مانده مناسب است. تولوئن حلال لاستيك معمولي و كلردار، ملامين، فرمالدهيد اوره، رزين فنوليك، ايتل سلولز، رزينيت، استر گام ، پلي وينيل استات و رزين هاي پلي استايرن است. زايلن حلاليت مشابه تولوئن با استثناء پلي وينيل استات دارد.

اتانول؛

اتانول در صنعت چاپ بطور وسيع در چاپ گراوور و چاپ فلكسوگرافي استفاده مي شود. اتانول مورد استفاده در صنعت چاپ به طور معمول اتانول مطلق نيست و حاوي ميزان مشخصي آب و مواد تلخ كننده است. برخي توليد كنندگان بطور اختصاصي براي چاپخانه ها و توليد كنندگان مركب چاپ اتانولي توليد مي كنند كه از گريد هاي معمول بازار متفاوت اند. پر كاربردترين آنها اتانول ۹۵٫۵% است كه حاوي ۴% وزني متانول و ۱٫۵% آب است. اتانول همچنين در ايران در دو گريد طبي ۹۶% و صنعتي۹۱-۹۳% بصورت تجاري توليد مي شود. چاپخانه ها از هر دو نوع اتانول به عنوان حلال استفاده مي كنند. اما حلال اتانول صنعتي با خلوص ۹۳% بدليل قيمت پايين تر و عدم نياز به مجوز سازمان غذا و دارو در ميان چاپخانه ها محبوبيت بيشتري دارد.

ايزوپروپيل الكل؛

ايزوپروپيل الكل در دو گريد تكنيكال(۹۹٫۸%) و ريكاوري(۸۰-۹۵%) در بازار ايران موجود است. ايزوپروپيل الكل از نظر خواص انحلال پذیری بسيار مشابه اتانول است. ایزوپروپیل الکل به هر نسبتي با آب حل مي شود و مهمترين كاربرد آن به عنوان هم حلال به همراه حلال هاي كتوني و استري است. هم حلال بودن موجب كمك به قدرت حلاليت و همچنين كاهش قيمت مخلوط مي شود. ايزوپروپيل الكل حلال بسياري از رزين هاي سنتزي و طبيعي شامل، شلاك، روزين، استر گام، فنوليك رزين، آمينو رزين، پلي وينيل استات و پلي وينيل بوتيرات است. ايزوپروپيل الكل همچنين در كنار حلال هاي هيدروكربني مخلوط خوبي براي انحلال رزين هاي پلي آميدي است.

نرمال پروپانول؛

نرمال پروپانول حلالي كمي سنگين تر از ايزوپروپيل الكل و يا اتانول است. در مخلوط هايي كه اين دو حلال با نرخ تبخير زياد حضور دارند، با نرمال پروپانول مي توان نرخ تبخير را كمي كاهش داد. نرمال پروپانول همچون الكلهاي سبك ديگر در صنعت چاپ فلكسوگرافي و رتوگراوور زياد استفاده مي شود. نرمال پروپانول قدرت حلاليتی مشابه با ايزوپروپيل الكل دارد.

منواتيلن گلايكول؛

منواتيلن گلايكول يك حلال بدون رنگ و بدون بو با ويسكوزيته نسبتاً بالا است. منواتیلن گلایکول به هر نسبتي در آب، حلال هاي استري و الكلي و در برخي حلال های كتوني حل مي شود. اين حلال در جوهرهاي چاپ   moisture-set و water reducible در چاپ لترپرس استفاده مي شود. منواتيلن گلايكول حلال ژلاتين، رزين هاي فوماريك و مالئيك است.

دي اتيلن گلايكول؛

اين حلال از منواتيلن گلايكول خاصيت آبدوستي و ويسكوزيته بيشتري دارد. دی اتیلن گلایکول در آب، الكل ها، استر ها و گلايكول اترها به هر نسبتي حل مي شود. اين حلال بوي نسبتاً كمي دارد. همچنين در كاربردهاي مشابه منو اتيلن گلايكول از خود پايداري بهتري زير پرس نشان مي دهد چرا كه نرخ تبخير كمتري دارد.

منوپروپيلن گلايكول؛

منوپروپيلن گلايكول يك حلال بدون بو و رنگ با خصوصيات كاملا مشابه منواتيلن گلايكول است. با اين تفاوت كه منوپروپیلن گلایکول سمي نيست و مي توان از آن در چاپ بسته بندي مواد غذايي و دارويي استفاده نمود.

گليسيرين؛

گليسيرن يك مايع ويسكوز بدون رنگ و با بوي كم و شيرين مزه است. این حلال بسيار آبدوست بوده و قابليت جذب مقادیر زيادي آب را در خود دارد. گليسيرين در آب، الكل، گلايكول ها، كتون ها و همچنين روغن ها و چربي ها حل مي شود. بطور خاص از گلسيرين در توليد جوهرهاي چاپ لترپرس بر پايه آب و در غلطتك هاي ژلاتيني استفاده مي شود.

استون؛

استون يكي از پر كاربردترين حلال هاي آلي است. اما در صنعت چاپ از استون به دليل نرخ تبخير بسيار بالا، اشتعال آور بودن و همچنين قيمت نسبتاً بالا كمتر استفاده مي شود. به مقدار كمي از استون در توليد جوهرهاي چاپ فلكسوگرافي و چاپ گراوور سريع خشك شونده استفاده مي شود. به طور كلي حتي در كاربردهايي كه نرخ تبخير بالا اهميت دارد استفاده از حلال های جايگزين استون يعني حلال متيل استات یا اتیل استات ارجحيت دارد. با اين حال بدليل قدرت حلاليت فوق العاده استون در بسياري از رزين ها، مي توان از آن در تينر هاي شست و شوي تجهيزات استفاده نمود. استون حلال خوبي براي رزين هاي، سلولز استات، نيتروسلولز، اتيل سلولز، پلي وينيل استات، پي وي سي، صمغ استري و رزين سلولز استات بوتيرات است.

متيل اتيل كتون يا به اختصار MEK؛

MEK یا متیل اتیل کتون به دليل اينكه نرخ تبخير بسيار كمتري نسبت به استون دارد، در صنعت چاپ گراوور به خوبي قابل استفاده است. MEK یا متیل اتیل کتون قطبیت کمتری در مقایسه با استون دارد لذا به نسبت جزئي در آب حل مي شود. هم چنین در كليه حلال هاي آلي و مواد نفتي امتزاج پذير است. قدرت حلاليت MEK تقريباً شبيه استون است. به جز رزين سلولز استات كه MEK قادر به حل كردن آن به خوبي نيست. متیل اتیل کتون از نظر خواص فيزيكي بسيار شبيه به اتيل استات است. قابليت جايگزيني اتيل استات با متیل اتیل کتون در فرمولاسيون تينر هاي نيتروسلولز وجود دارد. متیل اتیل کتون به دليل توليد محدود در ايران (توليد فقط توسط شركت شيمي تكس آريا انجام مي گيرد) قيمت بالاتري نسبت به اتيل استات دارد. همچنين اتيل استات از نظر محيط زيستي سالم تر است و بوي ملايم تري دارد.

متيل ايزوبوتيل كتون يا MIBK؛

حلال كتوني متیل ایزوبوتیل کتون تقريباً در آب نامحلول است. با این وجود حلال خوبي براي بسياري از رزين ها و پليمر ها می باشد. نرخ تبخير متیل ایزوبوتیل کتون در حدود يك هشتم استون است.  MIBK در توليد مركب چاپ گراوور و چاپ اسكرين استفاده مي شود.

متيل استات؛

متيل استات سبك ترين استر تجاري است كه در صنعت چاپ استفاده مي شود. از نظر حلاليت و خواص فيزيكي بسيار شبيه كتون متناظر خود يعني استون است و كاربردهايی شبیه به آن دارد. متيل استات به دليل نرخ تبخير بسيار بالا در توليد جوهر هاي سريع خشك شونده فلكسوگرافي و روتوگراوور به كار مي رود. همچنين به دليل قدرت انحلال بالا در بسياري از رزين ها به عنوان حلال شست و شوي ارزان قيمت نيز قابل استفاده است. در ايران متيل استات در گريد هاي مختلف توليد و در بازه خلوص ۸۰% تا ۹۹% عرضه مي شوند. قيمت متيل استات در بهار ۹۷ حدوداً يك سوم قيمت استون در بازار تهران معامله مي شود.

اتيل استات؛

اتيل استات از بهترين حلال هاي رزين نيتروسلولز است. اتيل استات به خوبي در كليه حلال هاي آلي حل مي شود و به نسبت جزئي آب را در خود حل مي كند. در چاپ فلكسوگرافي، فوتوگراوور و فرمولاسيون لاك به عنوان حلال زود تبخير استفاده مي شود كه براي افزايش قدرت حلاليت آن مقداري اتانول به آن اضافه مي شود.اتيل استات نرخ تبخير كمي كمتر از استون و تقريباً برابر MEK دارد.

نرمال بوتيل استات؛

بوتيل استات مهمترين حلال استري استفاده شده در صنعت چاپ و رنگ و رزين است. ميزان بسيار كمي آب در بوتيل استات حل مي شود اما تمامي روغن ها و حلال هاي آلي به راحتي در بوتيل استات حل مي شوند. بوتيل استات به مقدار كمي در جوهر هاي فلكسوگرافي، گراوور و اورپرينت حضور دارد. به دليل نرخ تبخير مناسب و قدرت حلاليت خوب در زمان تبخير فيلم بسيار براق و شفافي به جاي مي گذارد. بوتيل استات حلال خوبي براي رزين هاي نيتروسلولز، هيدروكربني، روزين، صمغ استري، لاستیكي كلر دار، وينيل ها، پلي استايرن و اكريلات ها است. همچنين مخلوط ۲۰% بوتانول با ۸۰% بوتيل استات حلال شلاك و برخي رزين هاي آلكيدي است.